راه اندازی یک خیریه، علاوه بر ارائه کمک به نیازمندان و انجام عمل خیر، فرآیندی پیچیده است که بار مسئولیت زیادی نیز دارد و نیازمند برنامه ریزی دقیق و مطابق با استانداردهای معتبر جهانی است.
بنابراین قبل از آنکه یک خیریه راه اندازی شود، اقدامات و مراحل مهمی وجود دارد که باید با دقت بررسی و انجام شوند تا فعالیت خیریه به بهترین شکل ممکن انجام شود تا اثربخشی آن افزایش یابد.
از این رو، در این مقاله به بررسی اقدامات لازم قبل از راه اندازی یک خیریه می‌پردازیم تا افراد و سازمان‌های علاقه‌مند به حوزه خیریه و نیکوکاری با اطلاعات لازم و برنامه‌ریزی صحیح، به کارآمدترین شیوه ممکن اقدام به تأسیس خیریه نمایند.

اقدامات لازم قبل از راه اندازی یک خیریه

انجام برنامه‌ریزی پیش از راه‌اندازی یک خیریه فکر و ایده خوبی است که کمک می‌کند به راحتی اهداف مورد نظر خود برای تاسیس خیریه دست یافته و همچنین چالش‌ها یا خطرات احتمالی را شناسایی کنیم. برخی نکات مهم که باید در این رابطه در نظر گرفته شود، عبارتند از:

1. انجام تحقیقات و مطالعه پیشینه 

روی اهداف خود تمرکز کرده و فکر کنید که آیا راه‌اندازی یک خیریه جدید بهترین راه برای دستیابی به این اهداف است یا خیر.

شاید در حال حاضر یک خیریه یا مؤسسه مردم‌نهاد وجود داشته باشد که مشغول انجام کار مورد نظر شماست یا اینکه می‌خواهد ایده‌ شما را به عنوان یک پروژه جدید اجرا کند. بنابراین جستجو در پایگاه ACNC Charity Register می‌تواند به شما کمک کند تا خیریه‌های ثبت‌شده‌ای که می‌توانید (از آنها) حمایت یا درباره یک پروژه با آنها همکاری کنید را پیدا نمایید. 

ACNC Charity Register یک پایگاه داده آنلاین است که تمامی خیریه‌ها و سازمان‌های غیرانتفاعی ثبت شده در استرالیا را شامل می‌شود.

این پایگاه، اطلاعات مربوط به اهداف، فعالیت‌ها، مدیریت و مالیات سازمان‌های خیریه را در اختیار عموم قرار می‌دهد.

این اطلاعات به افراد و سازمان‌ها کمک می‌کند تا خیریه‌ای را که می‌خواهند حمایت کنند یا با آن همکاری کنند، بهتر بشناسند و از شفافیت و موثر بودن آن اطمینان حاصل کنند.

همچنین منابع آنلاین دیگری نیز درباره مؤسسات مردم‌نهاد وجود دارد. لازم به ذکر است که هرچند ثبت خیریه مزایایی از جمله امتیازات مالیاتی را دربردارد، اما خیریه‌های ثبت‌شده باید به تعهدات مداوم و مستمری پایبند باشند.

بیشتر بخوانید:

آشنایی با قوانین مالیاتی موسسات خیریه و سمن‌ها

2. ترسیم هدف

اگر احساس می‌کنید که تأسیس یک خیریه جدید بهترین راه برای دستیابی به اهداف‌تان است، مشخص کنید که دقیقاً چه اهدافی را درسردارید و برنامه زمانی تحقق این اهداف چگونه است. این به تصمیم‌گیری شما درباره نحوه راه‌اندازی خیریه کمک می‌کند. موارد زیر را در نظر داشته باشید:

  • خیریه برای تحقق چه هدفی تلاش خواهد کرد؟
  • فعالیت‌های اصلی خیریه چه خواهد بود؟
  • خیریه چه برنامه‌ها یا خدماتی را فراهم خواهد کرد؟
  • مخاطبان هدف آن چه کسانی خواهند بود؟
  • چه کسانی از فعالیت‌ها و برنامه‌های خیریه بهره‌مند خواهند شد؟
  • دلیل نیاز به خیریه جدید چیست؟
  • عمر خیریه چه مدت خواهد بود؟ (برای یک پروژه کوتاه‌مدت یک‌باره است یا پروژه‌ای طولانی‌مدت و مستمر)

اقدامات لازم قبل از راه اندازی یک خیریه

هنگام راه‌اندازی یک خیریه اطمینان حاصل کنید که مؤسسه فقط اهداف خیر را دنبال می‌کند. خیریه‌ها با زیرشاخه‌های خیریه ثبت می‌شوند که نشان‌دهنده اهداف سازمان است.

3. بررسی منابع مورد نیاز برای تاسیس خیریه

منابعی که خیریه احتمالاً به آنها نیاز دارد - هم برای شروع کار و هم برای پوشش هزینه‌های جاری - را در نظر بگیرید:

  • آیا از قبل دارای بودجه یا منابع هستید یا خیر.
  • به چه دارایی‌هایی نیاز خواهید داشت؛ برای مثال مکان فیزیکی، تجهیزات، وسایل نقلیه
  • هزینه‌های جاری چه خواهد بود؛ برای مثال آب و برق، اجاره، مجوزها، بیمه، حقوق کارکنان و...
  • در صورت لزوم چطور پول را جمع‌آوری خواهید کرد.
  • آیا به درآمد مداوم و مستمر نیاز دارید یا خیر.
  • آیا به سرمایه‌گذار نیاز دارید یا خیر.
  • به چه تعداد کارمند یا داوطلب نیاز دارید.

شاید لازم باشد برای بررسی این مسائل به دنبال دریافت مشاوره مالی و تجاری باشید. در این صورت می‌توانید با متخصصین حوزه نیکوکاری در مجموعه خیرماندگار در تماس باشید.

برای مطالعه:

 چرا موسسات خیریه با فقدان منابع مالی روبه‌رو هستند؟ 

4. بررسی شرایط جمع‌آوری کمک‌های مالی

خیریه‌ها می‌توانند از راه‌های مختلفی پول جمع‌آوری کنند که برخی از آنها عبارتند از:

  • ارائه درخواست‌های عمومی
  • برگزاری کمپین خیریه، رویدادها و مراسم 
  • تقاضا برای دریافت وام 
  • دریافت حق عضویت
  • فروش کالا یا خدمات

به این فکر کنید که خیریه شما از چه راهی برای جمع‌آوری پول استفاده خواهد کرد.

5. تصمیم‌گیری درباره نحوه مدیریت خیریه

تصمیم‌گیری درباره نحوه مدیریت خیریه از اهمیت زیادی برخوردار است. این تصمیم شاید بر ساختار حقوقی که برای خیریه خود انتخاب می‌کنید تأثیر بگذارد و به شما کمک کند تا روی منابع مورد نیاز تمرکز کنید. بنابراین موارد زیر را در نظر داشته باشید:

  • آیا خیریه به یک هیئت حاکمه نظیر هیئت مدیره، کمیته یا هیئت امنا نیاز دارد یا خیر.
  • نوع حاکمیت خیریه - قوانین یا رویه‌ها  - چطور خواهد بود.
  • آیا خیریه از رویه‌های رسمی برای مواردی چون جلسات، تصمیم‌گیری و تغییر قوانین یا سایر تصمیمات برخودار خواهد بود یا خیر.
  • محل فعالیت خیریه کجاست؛ برای مثال یک مغازه اختصاصی، دفتر کار خانگی یا فضای مشترک با سازمانی دیگر.

بیشتر بدانید:

 10 خیریه برتر در مدیریت مالی و ایجاد شفافیت عملکردی

6. شناخت اهمیت ساختار حقوقی

نوع ساختار حقوقی که برای خیریه خود انتخاب می‌کنید باید نیازهای فعلی آن را برآورده کرده و همچنین امکان توسعه آینده را فراهم کند. خیریه‌ها می‌توانند یکی از انواع ساختارهای حقوقی ثبت‌شده یا به ثبت ‌نرسیده را اختیار کنند و شاید بیش از یک ساختار حقوقی متناسب با خیریه شما وجود داشته باشد. ساختار حقوقی خیریه بر موارد فراوانی از جمله هویت قانونی و ساختار حاکمیتی آن تأثیر می‌گذارد.

هنگام انتخاب یک ساختار برای خیریه خود از شناخت مسئولیت‌هایی که آن به بار می‌آورد، اطمینان حاصل کنید. تصمیم‌گیری درباره ساختار حقوقی باید با در نظر گرفتن موارد زیر باشد:

  • اندازه مؤسسه خیریه و پیچیدگی فعالیت‌های آن
  • آیا خیریه به کارمندان یا داوطلبان نیاز خواهد داشت یا خیر.
  • مسئولیتی که خیریه در قبال اعضای خود و جامعه خواهد داشت.
  • مسئولیت شخصی و بالقوه اعضاء یا صاحبان دفتر در قبال اقداماتی که از طرف مؤسسه انجام می‌دهند.
  • آیا خیریه برای دریافت کمک‌های دولتی تقاضا خواهد داد یا خیر.
  • آیا خیریه مایل است در بیش از یک استان یا شهر یا حتی خارج از کشور فعالیت کند یا خیر.
  • واجدشرایط بودن خیریه برای امتیازات مالیاتی

مزیت برخورداری از ساختار حقوقی رسمی (ثبت‌شده) این است که می‌توانید اموری چون اجاره دفتر، استقراض پول، تقاضا برای دریافت کمک‌های دولتی یا بیمه را به نام خود سازمان (برای مثال به جای نام یک عضو فردی کمیته) انجام دهید.

هر ساختار دارای مزایا و معایبی است و نکته مهم این است که این موارد را با شرایط و برنامه‌های خاص خیریه خود بسنجید. برای مثال شاید یک خیریه بتواند تحت قوانین ایالتی یا سرزمینی ثبت شود، اما لزوماً شرایط ACNC را برای ثبت به عنوان یک خیریه برآورده نکند.

اتخاذ تصمیم نهایی در مورد یک ساختار حقوقی، تصمیم مهمی است. بنابراین مشاوره‌های حرفه‌ای را هرچه زودتر دریافت و اطمینان حاصل کنید که این مشاوره‌ها متناسب با شرایط شماست.

از چالش‌های حقوقی خیریه‌ها تا شفافیت در فعالیت‌های نیکوکارانه

7. بررسی سایر مسائل حقوقی و مقرراتی

هنگام راه‌اندازی یک خیریه شاید ملاحظات حقوقی و قانونی فراوانی وجود داشته باشد و ممکن است خیریه مجبور به پیروی از طیف گسترده قوانین شامل قوانین مشترک‌المنافع، ایالتی و سرزمینی شود. بنابراین در پی دریافت مشاوره‌های حرفه‌ای باشید تا بتوانید گزینه‌های خود را به درستی ارزیابی کنید. لازم است موارد زیر را در نظر داشته باشید:

  • فعالیت خیریه کجا خواهد بود؟ و آیا مؤسسه در چند شهر یا منطقه مشغول فعالیت یا جمع‌آوری کمک‌های مالی خواهد شد یا خیر.
  • آیا تمایلی به دریافت امتیازات مالیاتی برای خیریه خود دارید یا خیر.
  • چه تعهدات قانونی دیگری اعمال خواهد شد؛ برای مثال قوانین ایمنی و بهداشت محیط کار، قوانین استخدام و قوانین جمع‌آوری کمک‌های مالی.

8. برنامه‌ریزی برای تبلیغ خیریه و فعالیت‌های نیکوکارانه

در خصوص نوع مشارکت عموم، سرمایه‌گذاران بالقوه یا خیران فکر کنید. همچنین به نحوه اطلاع‌رسانی درباره اهداف خیریه و فعالیت‌های آن بیاندیشید. موارد زیر را در نظر داشته باشید:

  • خیریه چطور تبلیغ خواهد شد و چگونه افراد را تشویق به مشارکت می‌کند.
  • اطلاعات مهم را چطور با مخاطبان هدف خود به اشتراک خواهید گذاشت.
  • راه‌های اصلی برای تبلیغ اطلاعات چیست؟
  • آیا به وب‌سایت یا سایر ابزارهای ارتباطی برای خیریه نیاز دارید یا خیر.

به طور مثال با فیلم کوتاه می‌توان ارتباط عاطفی قوی‌تری با مخاطبان برقرار کرد و پیام خود را با کمترین توضیحات ممکن، منتقل کرد. این نوع تبلیغات برای رسیدن به مخاطبان در دنیای امروز که تمرکز کمتری بر مطالعه متن دارند، بسیار موثر است.
از طرفی، امکان به اشتراک گذاشتن فیلم‌های کوتاه در رسانه‌های اجتماعی مانند فیسبوک، اینستاگرام و یوتیوب سبب می‌شود تا انتشار و گسترش دامنه تأثیر فیلم‌ها افزایش یابد.
این امر باعث می‌شود تا پیام شما به تعداد بیشتری از افراد رسیده و شما بتوانید برای جمع‌آوری و حمایت مالی از فعالیت‌های خیریه خود، بهترین نتیجه را بگیرید. 

برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد می‌کنیم مقاله "فیلم کوتاه؛ راهی موثر برای تبلیغ فعالیت‌های نیکوکاری" از وبلاگ استدیو نیکسو را مطالعه نمایید.

منبع: ترجمه شده از وبسایت www.acnc.gov.au